Czy słodzik jest zdrowszy od cukru? Jakie rodzaje słodzików wyróżniamy? Czy wszystkie mogą być stosowane przez diabetyków? Odpowiedzi na te i inne pytania znajdziesz w tym  artykule.

Co to jest słodzik? 

Słodzik to substancja słodząca, która jest zamiennikiem cukru i jest wolna od jego największych wad, czyli wysokiego indeksu glikemicznego i kaloryczności. Z tego powodu, sięgają po niego osoby, dla których ważna jest zrównoważona dieta i zdrowy tryb życia. Słodzik można wykorzystać do słodzenia kawy, herbaty i jako dodatek do ciast. Producenci słodzą nim też dietetyczne wersje słodyczy i napojów. 

Czy słodziki są zdrowe? 

W tym temacie panuje wiele mitów. Niektórzy uważają, że słodziki to niezdrowy, chemiczny zamiennik cukru. W rzeczywistości, na terenie Unii Europejskiej do sprzedaży dopuszczonych jest ponad 10 różnych substancji słodzących pochodzenia sztucznego i naturalnego. Polskie Towarzystwo Diabetologiczne zaleca stosowanie słodzików przez osoby z nadwagą, a także chorych na cukrzycę. Nie należy przekraczać zalecanych dawek spożycia dla danej substancji słodzącej. 

Rodzaje słodzików

Dostępne na rynku substancje słodzące możemy podzielić na: 

• intensywne substancje słodzące (aspartam, acesulfam K, cyklaminiany, sacharyna, sukraloza, taumatyna, neohesperydyna, noetam, glikozydy stewiolowe, adwantam, sól aspartam-acesulfam), 
• poliole (sorbitol, mannitol, izomalt, maltitol, laktitol, ksylitol, erytrol).

Inna klasyfikacja dotyczy pochodzenia substancji: 

• słodziki syntetyczne (sacharyna, acesulfam K, aspartam), 
• słodziki naturalne (stewia, miód, syrop klonowy, syrop z agawy),  
• słodziki otrzymywane półsyntetycznie, czyli występujące naturalnie, ale w celach przemysłowych otrzymuje się je półsyntetycznie, przez redukcję odpowiednich cukrów lub metodą fermentacji[ (sorbitol, mannitol, maltitol, laktitol, ksylitol, erytrytol). 

Jaki słodzik wybrać?

Jednym z najczęściej słyszanych pytań dotyczących słodzików jest to, czy aspartam jest szkodliwy dla zdrowia lub ma działanie rakotwórcze. To słodzik sztucznego pochodzenia, który stosuje się m.in. do słodzenia napojów gazowanych. Jako powód potencjalnego negatywnego wpływu na zdrowie, podaje się zachodzący rozkład substancji do aminokwasów i metanolu, który może być szkodliwy dla organizmu. W rzeczywistości, zawartość metanolu jest na tyle mała, że szkodliwość aspartamu stosowanego w zalecanych dawkach, nie została do tej pory potwierdzona przez badania naukowe. 

Czy aspartam jest całkowicie bezpieczny? Aby udzielić jednoznacznej odpowiedzi na to pytanie, potrzebne są kolejne, bardziej specjalistyczne badania, a także czas potrzebny na zbadanie długoterminowych skutków stosowania. Podobnie jak w przypadku wszystkich innych słodzików, nie należy przekraczać dziennej dopuszczalnej dawki tej substancji, która wynosi 40 mg na kilogram masy ciała.

Kolejną grupą popularnych słodzików są poliole. Są chętnie wykorzystywane m.in. do  słodzenia zyskujących coraz większą popularność słodyczy bez zawartości cukru. Proces ich trawienia zachodzi w jelicie grubym, w wyniku fermentacji.  Efektem mogą być silne wzdęcia lub biegunki spowodowane nadmiernym spożyciem polioli. 

Do  najzdrowszych słodzików należą: ksylitol, erytrytol, stewia, miód, syrop klonowy i syrop z agawy. 

Ksylitol, erytrytol i stewia posiadają niską kaloryczność i praktycznie zerowy indeks glikemiczny. Ich stosowanie zaleca się diabetykom, osobom chorującym na insulinoodporność, a także wszystkim tym, którzy “liczą kalorie”. 

Miód, syrop klonowy i syrop z agawy to substancje słodzące o naturalnym składzie, ale cechują się stosunkowo wysoką kalorycznością i indeksem glikemicznym. Wciąż są lepszym wyborem niż cukier, ale mogą powodować wzrost poziomu glukozy we krwi i przyrost masy ciała. Nie są zalecane dla diabetyków i osób na diecie. Przy stosowaniu słodzików najważniejszy jest umiar. Zdecydowana większość dostępnych na rynku substancji, może wywoływać skutki uboczne po przekroczeniu zalecanej dziennej dawki spożycia, jednak ich stosowanie zgodne z zaleceniami jest uznawane za zdrową alternatywę dla cukru.